De hele wereld roept op om meer te ventileren, maar Nederland niet

De hele wereld roept op om meer te ventileren, maar in Nederland is het amper een gespreksonderwerp als je het hebt over de bestrijding van corona. Daar waar het in buitenland steevast in het rijtje van ‘handen wassen, afstand houden en testen’ ook ventileren wordt genoemd, moet je in de communicatie in Nederland op zoek naar de rol en regels omtrent ventilatie met corona.

Hoe kan het dat dit in het buitenland een groot thema is maar hier niet? Pas in afgelopen voorjaar werd stilletjes het RIVM-advies aangepast naar dat aersosolen over grotere afstand eventueel een rol kunnen spelen. Hier werd amper aandacht aan besteed en ook de omschrijvende woorden als “onder bepaalde omstandigheden”, maakt dat je weinig urgentie voelt.

----- Lees verder onder de afbeelding -----

Ventilatie heeft cruciale rol en is van grootste belang in België

Dat pakken de landen om ons heen toch echt heel anders aan. De Belgische Federale overheid stelt luidt en duidelijk: “Het is van het grootste belang dat de ventilatie van gebouwen wordt beheerd overeenkomstig de aanbevelingen. Aangezien het virus door aërosolen wordt verspreid, speelt ventilatie een cruciale rol bij het beperken van het besmettingsrisico. Het maakt het mogelijk de binnenlucht van lokalen te vernieuwen en de aanwezigheid van deze aërosolen, die mogelijk besmet zijn met COVID-door een besmette aanwezige in de ruimte, te verminderen. Het CO2-gehalte van de lucht mag, idealiter, niet hoger zijn dan 900 ppm en mag in geen geval de norm van 1200 ppm overschrijden.”

De woordkeuze is totaal anders en ook de heldere grensnormen met bijbehorende wettelijke eisen laten niks in het midden. Zo moeten er mensen de ruimte verlaten als de grenswaarde wordt overschreden, publieke ruimtes moeten zijn voorzien van CO2-meter en in communicatie zoals deze wordt helder gesteld dat buiten veiliger is en ventileren viruswolken helpt vermeiden.

Ventileren onderdeel van basisregels in Duitsland

Ook in ons andere buurland Duitsland staat ventileren hoog op de corona-agenda. De basisregels stellen: Abstand, Hygiene, Alltagsmasken en Lüften (oftewel: afstand, hygiëne, mondkapjes en ventileren). Scholen en kantoren (die geen mechanisch ventilatiesysteem hebben) moeten bijvoorbeeld Stoßlüften: schokluchten. Wat voor scholen inhoudt dat iedere 20 minuten de ramen 3 tot 5 minuten tegen elkaar dienen te worden opengezet. Voor kantoren geldt ieder uur 5 minuten.

Ook de WHO en andere landen: ventilatie onderdeel van de oplossing

Er zijn genoeg voorbeelden te noemen van landen waar ventilatie een veel prominentere plek heeft in de bestrijding dan in Nederland. Bijvoorbeeld in Frankrijk, Spanje en de Verenigde Staten.

Verder stelt de World Health Organization: “The spread of COVID-19 occurs most often when an infected person is in close or direct contact with another person. The risk of the spread of the virus is higher in crowded and poorly ventilated spaces where people spend long periods of time together in close proximity. Improving indoor ventilation can reduce the risk of the virus spreading indoors. Ventilation is not a standalone measure and it should be implemented as part of a comprehensive package of measures.”

Wetenschappers roepen op voor meer aandacht voor aerosolen-route

Dat er aan het begin van de corona-pandemie veel onduidelijk was, dat is een feit. Dus dat er toen onzekerheid was over de rol van ventilatie, is logisch; dit moest nog worden uitgezocht. Inmiddels is er meer dan voldoende (wetenschappelijk) onderzoek dat aantoont dat ventilatie een rolspeelt. De roep van wetenschappers en deskundigen in het vakgebied lijkt alleen niet te worden gehoord.

Zo stelden in mei, niet voor de eerste keer, een groep van 39 gerenommeerde wetenschappers in magazine Science dat er meer moet worden ingezet op ventilatie: "In andere landen hebben ze dit probleem al veel eerder ingezien en is men al veel langer bezig met ventilatiemogelijkheden", stelt Philomena Bluyssen, hoogleraar binnenmilieu aan de TU Delft en medeauteur van het Science-artikel. "Het RIVM is nu een van de weinige partijen in de wereld die het belang van de aerosolen-route nog niet duidelijk heeft erkend".

RIVM advies is Bouwbesluit 2012

Het RIVM houdt, zo ongeveer vanaf dag één, vast aan het advies: ‘houd je aan het bouwbesluit’. Het is twijfelachtig of de gevraagde luchtverversing van 25 m³ per persoon voldoende is in relatie tot corona. Het Bouwbesluit is immers pre-corona geschreven in 2012.

In de praktijk gaat het om een grenswaarde van 1200 PPM CO2-concentratie in een ruimte. In verschillende branches, zoals onderwijs, gelden overigens strengere richtlijnen voor de luchtverversing.

Zo ook tot voor kort in de horeca, maar tot verbazing van zowel de horeca als de ventilatiedeskundigen zijn de ventilatierichtlijnen eind juni vijf keer minder streng geworden. Onbegrijpelijk gezien de huidige stijging in besmettingen.

Laatste met mondkapjesadvies, laatste in ventilatie advies?

De vraag rijst waarom niet ook in Nederland de adviezen zijn aangepast door voortschrijdend inzicht. Het doet denken aan de mondkapjes, Nederland was één van de laatste Europese landen met de invoering van mondkapjes. Destijds sprak het OMT ook over dit onderwerp met vergelijkbare woorden als nu over ventilatie: “Niet-medische mondneusmaskers dragen mogelijk enigszins bij aan het beperken van verspreiding van COVID-19”.

Het voortschrijdende inzicht wat betreft de ventilatie laat vooralsnog in ieder geval op zich wachten.

Het kunstje afkijken in het buitenland

Stel dat Nederland meer de internationale richtlijnen gaat volgen, dan staan we voor een enorme opgave met z’n allen. Als onze gebouwen al kunnen voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, is de vraag of we niet meer moeten willen ventileren dan die ondergrens.

Ongeacht wat ons wordt voorgeschreven, kunnen we natuurlijk ook hand in eigen boezem steken en zelf actie ondernemen. Het loont de moeite eens te verdiepen in de eisen die gesteld worden en handvaten die geboden worden in het buitenland. Zo kunt u ook Stoßlüften instellen op uw kantoor, kan u meer inzicht krijgen door een CO2-meter op te hangen of natuurlijk oriënteren op mechanische ventilatie oplossingen.